Tấm gương mưu trí, dũng cảm không sợ hy sinh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà đảng, ngành giao của đồng chí Phan Thị Năm

Phan Thị Năm, tên thường gọi là Út, sinh năm 1945, quê quán ấp Chánh, xã Đức Lập hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Tham gia cách mạng tháng 03/1962, vào Đảng cộng sản Việt Nam tháng 03/1964.

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất vô cùng ác liệt và có truyền thống cách mạng nên Phan Thị Năm sớm có tinh thần yêu nước, ngay từ khi còn nhỏ đồng chí đã tham gia vào đội thiếu niên tiền phong xã Đức Lập và góp nhiều công sức cho phong trào cách mạng của địa phương. Năm 1962 khi chưa đầy 17 tuổi, đồng chí đã thoát ly gia đình tham gia cách mạng hoạt động hợp pháp tại xã Đức Lập Hạ. Thời kỳ này đồng chí làm trinh sát cho lực lượng an ninh xã.

Quá trình công tác chiến đấu của đồng chí Phan Thị Năm đã lập được nhiều thành tích xuất sắc, như vào tháng 8/1964 đồng chí được phân công dò đường cho lực lượng an ninh du kích chặn xe địch tiến vào địa hình của xã. Trận càn này địch có khoảng một trung đội được xe bọc thép yểm trợ tiến vào căn cứ của xã. Không để địch tiến vào một cách dễ dàng, không sợ nguy hiểm hy sinh, đồng chí Năm đã dũng cảm xông ra chặn ngay đầu chiếc xe Jeep của tên chỉ huy đi đầu làm chậm bước tiến của địch, nhờ vậy mà lực lượng an ninh du kích của xã có đủ thời gian đặt mìn, gài lựu đạn, bố trí lực lượng phục kích đánh địch. Trận này ta đã bắn cháy một xe nồi đồng và 04 tên lính địch.

Vào mùa khô năm 1966, Mỹ-ngụy tổ chức một trận càn hỗn hợp cấp tiểu đoàn có đủ xe tăng, xe bọc thép, xe quân sự từ Hậu Nghĩa và ngã tư Đức Lập càn vào khu căn cứ của ta tại xã Đức Lập Hạ nhằm xóa sổ lực lượng cách mạng của ta ở đây. Trước tình thế hết sức nguy cấp, mới sáng ra ta chưa kịp chuẩn bị chống càn, hơn nữa lực lượng của ta ở đây rất mỏng không thể đối đầu trực tiếp với địch. Để chặn bước tiến của địch cho lực lượng ta có đủ thời gian đặt mìn, gài lựu đạn, bố trí trận địa phục kích đánh địch, đồng chí Phan Thị Năm đã dũng cảm dẫn đầu các chị trong xã như chị Nguyễn Thị Thương, chị Lý Thị Hoa, Nguyễn Thị Đẹc, Châu Thị Phước và một số chị em khác xông ra cản đầu xe tăng địch một mặt không cho chúng phá hoại hoa màu nhà cửa của nhân dân trong vùng, mặt khác quan trọng hơn là làm chậm bước tiến của quân thù. Nhờ vậy lực lượng ta ở xã Đức Lập Hạ có đủ thời gian đặt mìn, gài lựu đạn, bố trí trận địa đánh địch. Kết quả trận chống càn này ta đã diệt 16 xe tăng, xe quân sự và hơn 100 tên Mỹ-ngụy, chặn đứng trận càn với quy mô lớn của địch. Sau trận đánh chị Phan Thị Năm và tập thể chị em phụ nữ, an ninh, du kích xã Đức Lập Hạ được tặng thưởng danh hiệu “Dũng sỹ diệt xe tăng- xe cơ giới” và “Dũng sỹ diệt Mỹ”.

Một lần khác vào cuối năm 1968, địch tổ chức bình định đánh phá khu vực xã Đức Lập Hạ hết sức quyết liệt, chúng đưa nhiều tên công an, cảnh sát từ tỉnh xuống tăng cường cho bộ máy tề xã, tề ấp, đặc biệt chúng đưa tên Móng là công an của Tổng nha cảnh sát Sài Gòn đến để chỉ huy vùng này. Đươc tin tổ của đồng chí Năm phân công nhau bám sát tình hình hoạt động đi lại, ăn ở của tên Móng. Các đồng chí báo cáo xin ý kiến cấp trên cho diệt tên Móng, được cấp trên đồng ý phương án hành động của tổ. Dưới sự chỉ huy của đồng chí Nguyễn Thị Tân, đồng chí Phan Thị Năm và một cơ sở nữa không sợ hy sinh đã vượt qua 5 phòng tuyến của địch, hàng chục hàng rào kẽm gai vào giữa ấp chiến lược ở ngã tư Đức Lập đến ngay sào huyệt bắt sống tên Móng, thu toàn bộ tài liệu giấy tờ, sau đó các đồng chí đưa hắn ra đầu ấp chiến lược khai thác thu thập thêm được một số tin tức có giá trị, cuối cùng các đồng chí đọc bản án diệt tên Móng ngay trong ấp chiến lược. Đặc biệt địch điều tên Đôi từ tổng nha cảnh sát xuống làm trưởng cuộc cảnh sát xã Đức Lập. Tên Đôi là một tên ác ôn khét tiếng đã có nhiều “chiến tích” trong việc đánh phá cách mạng, mới về đến địa phương hắn đã tổ chức nhiều cuộc vây ráp, bắt bớ, sở trường của hắn là “đánh ly gián”, “bôi lem” các gia đình cách mạng gây cho ta không ít khó khăn và tổn thất, nếu không diệt được tên Đôi thì lực lượng của ta từ cấp ủy, lực lượng vũ trang, các đoàn  thể cách mạng không thể hoạt động nổi. Để ngăn chặn hành động tội ác của tên Đôi, ban an ninh huyện Đức Hòa cử đồng chí Mai Thành Lập-Trưởng Ban an ninh huyện xuống chỉ đạo trực tiếp lực lượng ở đây bằng mọi cách phải diệt được tên Đôi. Để diệt được tên Đôi Ban an ninh xã phân công lực lương theo dõi, giám sát chặt chẽ hắn. Được biết tên Đôi đang theo đuổi đồng chí Phan Thị Năm, đồng thời đồng chí Năm cũng báo cho an ninh xã  biết sự việc. Đồng chí Hồ Tấn Công-Bí thư đảng ủy cùng với đồng chí Trần Văn Liếu- Trưởng Ban an ninh xã và đồng chí Hồ Văn Tắc- Phó Ban an ninh xã lên kế hoạch cho đồng chí Năm diệt tên cảnh sát Đôi. Theo đúng kế hoạch đồng chí Năm vờ đồng ý yêu tên Đôi và hẹn hắn đến gặp. Biết là rất nguy hiểm, nhưng để kế hoạch không bị phá vỡ, tên Đôi không nghi ngờ, đồng chí Năm đã hẹn gặp hắn tại điểm nhà ông Mười Nhật, cách ngã tư Đức Lập khoảng 500 mét ngay sát khu vực đóng quân của trung đoàn 49- sư 25 ngụy. Đúng hẹn hắn đến đại điểm trên để gặp đồng chí Năm với một khẩu súng ngắn và một khẩu súng dài, vừa gặp đồng chí Năm hắn đã đưa mắt nhìn quanh để cảnh giác và định làm chuyện bậy bạ, đồng chí Năm đã khéo léo để hắn lột súng ra. Vừa lúc ấy đồng chí Lý Thị Hoa (tức Lý Thị Hường- là đồng đội của đồng chí Năm) bước vào, đồng chí Năm liền giới thiệu: đây là đứa em gái đến thăm, tên Đôi nghi ngờ bỏ ra về, không để cho tên ác ôn thoát, đồng chí Năm bước theo và bất ngờ tay phải quặp chặt lấy cổ, tay trái che mặt hắn làm cho tên Đôi không kịp phản ứng, lập tức đồng chí Hoa rút súng bắn liền ba phát, tên Đôi chết ngay tại chỗ. Diệt xong tên ác ôn hai đồng chí tịch thu 2 khẩu súng và rút lui an toàn. Tên Đôi bị lực lượng An ninh diệt giữa ban ngày, trong khu vực sát nơi đóng quân của chúng làm cho bọn địch hết sức hoang mang lo sợ, quần chúng và các lực lượng khác trong xã vô cùng phấn khởi và ca ngợi tinh thần chiến đấu mưu trí, dũng cảm của lực lượng An ninh. Sự kiện diệt tên cảnh sát ác ôn sau này đã được sử sách ghi nhận là một chiến công tiêu  biểu của an ninh huyện Đức Hòa.

Ngoài những thành tích nổi bật nêu trên, suốt thời gian hoạt động cách mạng với nhiệm vụ luồn sâu vào lòng địch để xây dựng cơ sở, phát động phong trào quần chúng đấu tranh làm thất bại âm mưu ly gián, bôi lem gia đình cách mạng, vạch trần âm mưu thâm độc của kẻ thù. Kết quả đồng chí Phan Thị Năm đã vận động được 17 thanh niên nhập ngũ vào bộ đội, xây dựng được 18 cơ sở cách mạng, vận động hàng chục tên lính ngụy bỏ ngũ, rã ngũ về với nhân dân, đào nhiều hầm bí mật trong ấp để ta ém quân, làm nòng cốt trong các phong trào cách mạng của quần chúng.

Tấm gương chiến đấu dũng cảm, kiên trì bám trụ, diệt ác phá kềm của đồng chí Phan Thị Năm không những được quần chúng nhân dân, đồng đội trong thời kỳ kháng chiến khâm phục mà còn là tấm gương cho các thế hệ CAND sau này học tập và noi theo./.

Với những thành tích trên, ngày 17/10/2011, đồng chí được Nhà nước phong tặng dạnh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ./.

Phòng Công tác chính trị Công an tỉnh Long An

Tư liệu: “Biên niên sự kiện lịch sử Công an tỉnh Long An 1945 – 1975 – Tập 1” và hồ sơ đề nghị danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.