Nhận diện thủ đoạn, chủ động phòng ngừa

Lực lượng Công an đẩy mạnh tuyên truyền trên các nhóm Zalo

Có người chỉ mất vài trăm ngàn đồng, nhưng cũng có không ít trường hợp, người dân bị lừa đảo mất hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng.

Dù phương thức, thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao đã được cảnh báo rất nhiều trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội, thông qua hình thức phát tờ rơi, tuyên truyền trực tiếp hay phát loa lưu động… nhưng các vụ lừa đảo trên không gian mạng vẫn xảy ra. Có người chỉ mất vài trăm ngàn đồng, nhưng cũng có không ít trường hợp, người dân bị lừa đảo mất hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng.

Tôi phạm lừa đảo sử dụng công nghệ cao hiện nay xảy ra ở hầu hết các địa phương trên cả nước, chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm hình sự, đa dạng về hình thức, phạm vi hoạt động xuyên quốc gia. Các đối tượng liên tục thay đổi phương thức, sử dụng nhiều thủ đoạn mới, nhắm đến mọi đối tượng ở mọi khía cạnh đời sống xã hội.

Với mỗi phương thức, các đối tượng đều xây dựng nhiều kịch bản tiếp cận khác nhau, hoạt động tinh vi, chuyên nghiệp; có sự móc nối, học tập kinh nghiệm của các băng nhóm tội phạm trên thế giới.

Phương thức, thủ đoạn phạm tội liên lục thay đổi

Thượng tá Phạm Bảo Thịnh- Phó trưởng Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh cho biết, các vụ lửa đảo qua không gian mạng trên địa bàn tỉnh thường tập trung vào các thủ đoạn như: giả danh cơ quan công quyền (Công an, Viện Kiểm sát, Toà án, Hải quan...), văn phòng luật sư, ngân hàng... gọi điện thoại đe doạ, yêu cầu chuyển tiền hoặc hỗ trợ lấy lại tiền đã bị lừa đảo; lừa đảo chuẩn hoá thông tin cá nhân (thuê bao di động, VNeID, tài khoản ngân hàng) để yêu cầu truy cập hoặc cài đặt ứng dụng độc hại.

Các đối tượng còn giả danh công ty tài chính, ngân hàng để hỗ trợ cho vay, nâng hạn mức tín dụng, sau đó yêu cầu chuyển tiền để làm thủ tục; lừa đảo tham gia đầu tư sàn chứng khoán ảo, tiền ảo, đa cấp rồi khoá, đánh “cháy” tài khoản hoặc đánh sập sàn; lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, làm nhiệm vụ online hoặc gửi tiền, quà có giá trị. Ngoài ra, còn nhiều phương thức lừa đảo khác như cho số lô đề, chuyển nhầm tiền, lấy lại tài khoản mạng xã hội, gọi video nhạy cảm để tống tiền…

Từ đầu năm 2024 đến nay, Công an huyện Dương Minh Châu tiếp nhận 10 vụ việc người dân đến trình báo bị lừa đảo qua mạng với tổng thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng. Dù có nhiều phương thức, thủ đoạn tuy không mới nhưng kịch bản được các đối tượng dàn dựng tỉ mỉ gây tâm lý hoang mang, lo sợ cho nạn nhân và lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Cụ thể, ngày 12.2.2024, Công an huyện Dương Minh Châu tiếp nhận tin báo của chị N.T.T.T bị đối tượng sử dụng mạng xã hội lừa đảo làm cộng tác viên bán thẻ game hưởng tiền hoa hồng từ 20%-25%. Do tin tưởng, chị T đã chuyển hơn 209 triệu đồng đến số tài khoản theo yêu cầu của đối tượng rồi bị chiếm đoạt.

Sau khi tiếp nhận, Công an huyện thụ lý tin báo và thực hiện các biện pháp điều tra để tiến hành xác minh, xác định đối tượng Trần Thị Diễm Trinh là người đã thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của chị T nên tiến hành bắt giữ và khởi tố bị can về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vụ việc đã được chuyển đến Viện KSND huyện để truy tố theo quy định.

Tích cực tuyên truyền - Tập trung phòng, chống

Theo Trung tá Lê Văn Việt- Phó trưởng Công an huyện Dương Minh Châu, để phòng, chống tội phạm công nghệ cao, đơn vị tích cực phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức tuyên truyền trực tiếp tại các trường học, trong các buổi sinh hoạt tổ dân cư, lập và duy trì hoạt động 978 nhóm “Zalo tuyên truyền phòng chống tội phạm” trên địa bàn. Công an huyện cũng xây dựng tin, bài tuyên truyền đăng tải trên trang Fanpage của Công an huyện, xã, thị trấn và nhóm Zalo để phổ biến phương thức, thủ đoạn tội phạm, biện pháp phòng ngừa cho người dân cảnh giác, tránh trở thành nạn nhân.

Phó trưởng Công an huyện Dương Minh Châu cho biết: “Công tác tuyên truyền đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, sự cảnh giác cho người dân đối với phương thức, thủ đoạn của tội phạm.

Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phòng ngừa tội phạm lừa đảo qua mạng. Thời gian tới, Công an huyện sẽ tiếp tục tham mưu UBND huyện chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền với nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận, đa dạng về hình thức, tạo sự lan toả trong quần chúng nhân dân.

Đơn vị chú trọng thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh trong nắm tình hình, phát hiện, bắt giữ và xử lý đối tượng lợi dụng không gian mạng để hoạt động phạm tội, thu hồi tài sản cho người dân”.

Trước tình hình diễn biến phức tạp của tội phạm lừa đảo sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh đã triển khai quyết liệt nhiều biện pháp. Ban Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo toàn lực lượng tăng cường công tác nắm tình hình hoạt động lừa đảo trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội.

Đơn vị phối hợp với báo, đài trong và ngoài ngành Công an xây dựng, đăng tin bài cảnh báo về phương thức, thủ đoạn tội phạm lừa đảo sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng; trực tiếp tuyên truyền hơn 20 cuộc với khoảng 15.000 công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, người lao động, chức sắc tôn giáo, học sinh, sinh viên trên địa bàn tham gia.

Công an tỉnh còn triển khai các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội theo Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25.5.2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản (năm 2023, khởi tố 11 vụ 4 bị can; năm 2024 khởi tố 9 vụ 27 bị can). Từ đó góp phần ngăn chặn tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Khắc phục khó khăn, kiên quyết xử lý

Theo Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh, quá trình đấu tranh, xử lý tội phạm lừa đảo sử dụng công nghệ cao, cơ quan chức năng còn gặp một số khó khăn như: các đối tượng triệt để lợi dụng công nghệ, phương tiện hiện đại để thực hiện hành vi phạm tội, hoạt động ẩn danh, khó truy vết.

Phần lớn hoạt động có tổ chức nhưng chỉ liên lạc, móc nối qua không gian mạng, không tiếp xúc, trao đổi ngoài đời thực. Đặc biệt là thủ đoạn nhắn tin, gọi điện qua điện thoại, mạng xã hội diễn ra phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, thường thay đổi kịch bản để đối phó với cơ quan chức năng. Phần lớn các nhóm tội phạm này ở nước ngoài (nhiều nhất là Campuchia), trụ sở hoạt động nằm trong các khu vực đặc biệt, có lực lượng bảo vệ riêng, khó tiếp cận nên hoạt động đấu tranh còn hạn chế.

Để khắc phục những khó khăn trong quá trình đấu tranh, xử lý, Ban Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo đầu tư trang thiết bị hiện đại để chủ động nắm tình hình, đấu tranh với hoạt động lừa đảo trên không gian mạng. Sử dụng các kênh ngoại giao, kênh hợp tác quốc tế, các biện pháp nghiệp vụ chuyên biệt để đấu tranh với nhóm tội phạm hoạt động ở nước ngoài. Lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền đến từng hộ gia đình để mọi người biết, đề phòng; làm tốt công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố; tập trung lực lượng tổ chức đấu tranh, triệt xoá các nhóm tội phạm lừa đảo trên không gian mạng.

AN ĐÔNG

(Còn tiếp)